Amat - İhsan Oktay Anar

Ayyaş Ohannes’e günahlarından arınmak için 247 akçe veren deli marangoz Nuh’un, bir gemici mezarlığındaki 247 meşeyi kullanarak, Diyavol için yaptığı 247 kişilik mürettebatı olan kalyonun adı Amat.

Habil’in kardeşi Kabil’i öldürdüğü gün olduğu için uğursuz sayılan Salı günü yola çıkan Amat’ın kaptanı Diyavol – İsim tanıdık geldi değil mi?- ikinci kaptan olarak ya Kırbaç Süleyman’ı ya da Ali Reis’i seçecektir. Bu mücadeleyi, mürettebata sözünü geçiren,asla yapmayacakları şeyleri yaptırabilen kişi kazanacaktır.

Kaptan köşkünde, imal tarihi olarak 15-20 yıl sonrasını gösteren bir keman fark eden Süleyman’ın en büyük tutkusu ölümsüzlüktür. Bu tutkusu yüzünden kaptan köşkündeki ölümsüzlük üzerine yazılan kitapları bırakıp ayrılamaz gemiden ve ikinci kaptanlık mücadelesine başlar. Eğer gemicilikle ilgili terimlerin yoğunluğunu sindirebilirseniz, neden yola çıktığı tam olarak bilinmeyen bu kalyonun aslında döngüsel bir yaradılış efsanesi olduğunu anlayabilirsiniz. Mürettebatın siyah flamalı bir kalyon tarafından batırılan iki kalyon için sefere çıktığını zannettiği Amat’ın direğine siyah flama çekilmek zorunda kalınışı ve iki kalyonu batırması kitabın daimi bir kısır döngüyü anlattığı hissini veriyor.

Diyavol’un, ben size kanlı elleriniz kadar yakınım diyerek tüm mürettebatın işledikleri cinayetleri tek tek ortaya dökmesi, gemideki en rahatsız yer olan cehennemin sair, sakar, cahim, hutema,leza ve haviye katları, kalyonun baş tarafındaki fazla tahtalardan bir kadın figürü yapılması, Amat’ın borazancısının adının İsrafil olması dini göndermelerden bazıları sadece. Kaptanın Süleyman’a, kamarasındaki bir kitap hariç tüm kitaplarını okuyabileceğini, ama o kitaba asla dokunmaması gerektiğini söylemesi de yasak elmayı çağrıştırıyor. Ayrıca Ali Reis’in Süleyman’ın kaptanlığını kendinden aşağı birinin emirlerini dinlemek istemediği için kabul etmeyişi ve Süleyman’ın gerçek yüzünü göstermek için seferin sonuna kadar süre isteyişi de dine yapılan bir atıf olarak karşımıza çıkıyor.

Nuh ustanın falına baktığı herkesin zarının 2-2-2-1 gelmesi, şiddetli bir fırtına yüzünden tam batmak üzereyken Kırbaç Süleyman’ın rüzgara hükmetmesi, mürettebatın aç gözlülüğü yüzünden başka bir kalyondan bulaşan veba, yasak kitabı okuduğu için vebalılar arasına hapsedilen Süleyman’ın, ölülerin alınlarındaki Amat yazısını görmesi, ölülerin arasındaki İsrafil’in bir anda gözlerini açıp boruyu üflemesi de kitabın olağanüstü ayrıntılarından bazıları.

Romandaki kişiler de birbirinden renkli.Amat sözcüğünü ölenlerin alınlarına yazarak onları diriltip kendine daima itaat edecek bir ordu oluşturmak isteyen , mürettebatı savaşırken kamarasında keman çalıp, eğlence düzenleyen, gerçek mi hayal mi olduğu belli olmayan kaptan Diyavol, sırtında, ilk öldürdüğü adamın kemiklerini koyduğu bir çuval taşıyan Fitilli Daniyal, ölümsüzlük kelimesini duyduğunda bile nabız sayısı artan Süleyman, baktığı fallarla karşısındakinin günahlarını ortaya döken deli marangoz Nuh Usta, olayların çoğunu aralarındaki konuşmalardan öğrendiğimiz Kul Rıza ve Göbelez Baba…

Kitapla ilgili çok fazla ayrıntı verdiğimi düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Ne kadar anlatsam da kitabın büyüsü öyle kolay kolay bozulacak gibi değil. Hele İhsan Oktay’ı daha önce okumuş ve dilini sevmişseniz, kaçırmamanız gereken bir kitap var karşınızda. Puslu Kıtalar Atlası’nı sevenler eminim bu kitabı da çok sevecekler. Kitabı okumak isteyenlere ufak bir tavsiye; sakın ilk sayfalarda pes etmeyin ve üstünkörü okuma yapmayın, yoksa kitabın müthiş sonundan mahrum edersiniz kendinizi.

Tespih Taneleri - Ayşegül Demir Alhan

   Birkaç ay önce yeni bir yol açıldı önümde. Kitaplarla dolu hayatım bir anda kitapsever bir grupla çevrildi ve bir internet dergisinin içinde buluverdim kendimi. Her ayın 5'inde yeni hikayeler, yeni makaleler, yeni kitaplarla okunmak üzere bekliyoruz. Dergimizin bayram özel sayısı için de küçük bir hikaye kaleme aldım.Umarım beğenirsiniz. Dergi adresimiz www.sosyaledebiyat.com

                          Tespih Taneleri
       Gözümü her kapatışımda bir yaprak daha düşüyor saçlarıma.Uzandığım toprak yavaş yavaş içine çekiyor beni, özlemle.Düşen yaprakları avuçluyorum.Parçalanıp un ufak oluyorlar.Ellerimi biraz daha uzatıyorum.Parmaklarıma değen mermerin soğukluğu yakıyor kalbimin yaralarını. Aklımda tek bir düşünce. Bir saatin tik takları gibi, hep aynı tonda, hiç ara vermeden. Tik tak, tik tak, tik tak… Unut onu, unut onu, unut onu.

       Anlatmaya nereden başlamalıyım acaba? Belki de en başına gitmeli olayların. Peki ilk anın, ilk an olduğunu bilmek mümkün mü? İnsan, kaderine yön veren o dönemeçleri, dönerken fark edebilir mi ? Bazen yıllar sonra, en çok da pişman olduğun zaman, geriye dönüp hayatındaki olayları bir tespih gibi sıraya dizince anlıyorsun, hangi tanenin sırayı bozduğunu, gidişatı değiştirdiğini, sana hükmettiğini. Ama yaşarken o kadar yerli yerinde duruyor ki taneler.

       Kaç yıl önceydi? 10 mu, 20 mi ? Hatırlaması zor. Bazı yıllar iki sene sürdü mesela.Bazı günler bir hafta, bazı haftalar bir ay, geceler ise sonsuz. Sesini duymadığım her anı nasıl ölçmeli peki? Hesap yapmak yerine, kabaca bir ömür diyelim en iyisi.

       Nasıl da usulca girmiştin hayatıma. Sonra da sanki yerin hep orası gibi , gelip gönlümün baş köşesine oturmuştun. Biliyordum, eğer seni çıkarabilseydim oradan, tutunduğun tüm damarları da söküp götürecektin.Bir virüs gibi sardın sonra tüm hücrelerimi. Artık gidemezdin zaten. Bir olmuştuk. Ruhlarımız el ele tutuşmuştu bir kere. Öyle bir rüzgara teslim ettik ki kendimizi, dünyanın tüm kurallarını hiçe saydık. Aşk engel mi tanırdı? Ne ismimiz ne cismimiz önemliydi. Bedenlerimizin hükmünden sıyrılmayı başarmıştık. Öyle özgürdük ki, hep yükseğe çıktık, hep daha yükseğe…

       Çok konuştuk seninle. Anlatacak çok şeyimiz vardı. Yolda giderken bacaklarıma dolanan kediyi görmemiştin mesela, onu anlattım sana.Sana gelişlerimde, başımın üstünden geçen kuşların rengini, esen rüzgarın sesini, mendil satan çocuğun gözlerini, el ele tutuşmuş yaşlı çiftin sıcaklığını, içtiğim çayın tadını, aldığım her nefesi…

       Çok gülmüştük seninle. Düşürdüğümüz sinema biletine, dudağının kenarındaki dondurmaya, üzerimizde oynaşan gün ışığına, uçuşan perdelere, simit attığımız martılara, gözlerinde kaybolmuşken aniden çalan vapur düdüğüne…

       Çok da hayret etmiştik. “Biz” olmadan önce zamanın nasıl var olduğuna, ellerimizin birbirine dokunmadığı günler soğuktan nasıl ölmediğimize, ayrı bedenlerde gezen sözde aşıklara, sevgimizin dünyadaki tüm savaşları nasıl durduramadığına ve o soğuk kış günlerinde bedenlerimizin birbirine yaklaştığı her adımda çıkan alevlerin bizi nasıl kül etmediğine…

       Çocukluğa dönmek gibiydi seni sevmek. Yanında zamanı unutuyordum, acıkmıyordum, düşüyordum, yaralanıyordum ama oyuna devam ediyordum. Hep görmek istiyordum seni. Baktığım her yerde sen ol istiyordum.Bazen başını eğiyordun usulca, ayaklarına kapanmak istiyordum gözlerini görebilmek için. Daha fazla mutlu olamam dediğim her anda daha fazla mutlu ediyordun beni. Hep yükseğe çıkıyorduk, hep daha yükseğe. Bu yüzden , elimde parçalanan yapraklara döndüm düştüğümde.Ben düştüm ve sen bulutların üstünde kaldın.

       Bazen diyorum ki, yıllar önce, seni ilk kez göreceğim o sokağa sapmasaydım, hayatıma hükmeden o tespih tanesini anlayabilseydim eğer, şimdi dokunmaya kıyamadığım bu toprağın üstündeki mi sensin, altındaki mi benim fark edecek miydi sanki?